Fizahan-teny

Ohabolana : ala

Ohabolana 1Afa-nenina hatrany an-ala lava ka hatrany an-ala. [2.653 #21]
Afa-nenina hatrany an' ala lava, ka hatrany an' ala fohy. [2.165 #1108, 2.415 #6467, 2.558]
Dikanteny frantsayIl est exempt de remords, car il a fait tout ce qu' il a pu et cherché dans la grande et la petite forêt. [2.415 #6467]
N' avoir rien à se reprocher comme celui qui a fait tout ce qu' il pouvait dans la forêt longue comme dans la forêt courte. c.à.d. partout). [2.165]
Fanazavana frantsaySe disait des supérieurs chargés de reprendre leurs inférieurs : ils satisfont à leur conscience lorsqu' ils les reprennent, même s' ils ne sont pas écoutés ; ils ont fait tout leur possible. [2.415 #6467]

Ohabolana 2Aiza ny ala no eto Ankeramadinika dia lany vatsy sahady. [2.558]
Aiza no ala no Ambatomanga no lany vatsy ? [2.165 #1983, 2.415 #4014]
Mbola aiza ny ala no vao eto Ambatomanga dia lany vatsy. [2.558 #2222]
Mbola aiza no ala, no vao eto Ambatomanga ka lany vatsy ? [2.415 #4014, 2.653 #1699]
Sao vao eo Ambatomanga, ka lany vatsy sahady. [2.415 #2404]
Dikanteny frantsayÊtre à peine à Ambatomanga, près de Tananarive, et avoir déjà dépensé ses provisions de voyage. [2.415 #2404]
La forêt n' est-elle pas encore bien loin, et déjà vos provisions sont épuisées à Ambatomanga ? [2.415]
Où donc est la forêt, pour qu' arrivé à Ambatomanga, vous n' ayez déjà plus de provisions de voyage? [2.165]
Fanazavana frantsayAmbatomanga était une ville sur la route de l' est qui était la route de la forêt ; ce proverbe se disait de ceux qui ne savent pas épargner. [2.415]
Il s' agit de quelqu' un de Tananarive se rendant à la forêt de l' Est; il n' est qu' à Ambatomanga, c.à.d. seulement à peu près à mi-chemin, et pourtant il a déjà mangé toutes ses provisions! [2.165]
Se disait des jeunes gens dissipateurs et imprévoyants. [2.415 #2404]

Ohabolana 3Akanga diso ala ka mahatsiahy ny tany nahazatra. [2.558]

Ohabolana 4Akangalahy miditra ala : miandry ny oran-kisava, vao tratry ny ora-mikija. [2.558]
Akangalahy miditra ny ala : miandry ny oran-kisava, ka tratry ny ora-mikija. [2.415 #4263, 2.653 #34]
Dikanteny frantsayPintade qui entre sous bois : elle veut attendre que l' orage passe, et elle est surprise par une pluie qui tombe sans discontinuer. [2.415 #4263]
Fanazavana frantsaySe disait d' un filou ou autre personne se croyant en sûreté. [2.415 #4263]

Ohabolana 5Amalona tompon' ny rano hianao, izaho railovy tompon' ny ala, ka samia mahari-monina. [2.558 #149]

Ohabolana 6Amoron’ ala tay manan-tranobe. [2.653 #146]
Amoron' ala tsy manan-trano be. [2.165 #703, 2.415, 1.1]
Amoron' ala tsy manan-tranobe soa. [2.558 #184]
Fanazavana malagasyEnti-milaza olona mahantra kanefa eo afovoan' ny ilaina rehetra. [1.1]
Matetika izay manana ny ilaina rehetra mba hananan-javatra iray indrindra no tsy manana an' io zavatra io, na noho ny tsy firaharahan-tena na noho ny fikokorany hitady vola ka ny tenany indray no tsy tsaroany. [1.1]
Mitovy hevitra: mangetaheta ambony lakana, mosarena manatrika ny sompitra. [1.1]
Dikanteny frantsayCe ne sont pas ceux qui habitent près de la forêt qui ont de grandes maisons. [2.165]
Habiter au bord de la forêt et n' avoir qu' une cabane. [2.415 #2483]
Fanazavana frantsayLes cordonniers sont souvent les plus mal chaussés. [2.165]
Se disait des gens qui étaient pauvres au sein de l' abondance ; les maisons se construisaient en bois près de la forêt. [2.415 #2483]

Ohabolana 7Androngo miditra ala : ny tompon-tany ihany no aloha. [2.415 #613, 2.653]
Androngo miditra ala, ny tompon-tany no mialoha lalana. [2.558]
Dikanteny frantsayLézards qui vont sous bois : ce sont les habitués du pays qui vont devant. [2.415 #613]
Fanazavana frantsayCe proverbe se disait des chefs qui étaient les premiers, mais opprimaient le peuple ; dans un sens plus général, il signifiait que les gens habitués à un métier devaient donner l'exemple. [2.415 #613]

Ohabolana 8Any an' ala no mandoro tavy, ka Imerina no manjavona antoandro (hariva). [2.558 #311]

Ohabolana 9Aza manantena lambo hiakatra, ka tsy midina any an-ala. [2.165 #693]
Manantena lambo biakatra, ka tsy midina any an-ala. [2.653 #1517]
Manantena lambo hiakatra, ka tsy midina any an' ala. [2.415 #5855]
Nanantena lambo hiakatra ka tsy nidina an' ala. [2.558 #2741]
Dikanteny frantsayIl attend que le sanglier vienne, au lieu de descendre le chercher dans la forêt. [2.415 #5855]
N' espérez pas voir le sanglier monter tout seul vers vous, alors que vous ne voulez pas aller dans la forêt (pour l' y chasser). [2.165]
Fanazavana frantsayProverbe analogue au français : attendre que les cailles rôties tombent dans la bouche. [2.415 #5855]

Ohabolana 10Aza miteny hazo an-ala. [2.165 #1680, 2.653 #660]
Dikanteny frantsayNe parlez pas d' arbres (ou de bois) dans la forêt. [2.165]
Fanazavana frantsayProfitez de ce que vous y êtes pour en prendre, sans perdre votre temps à des remarques futiles. [2.165]

Ohabolana 11Aza ny ala ierena no dodonana, fa tsy fanao. [2.415 #280]
Dikanteny frantsayGardez-vous de l' empressement à détruire la forêt de sûreté, car ce serait contre l' usage et de plus une sottise : vous n' auriez plus où vous cacher en cas de danger. [2.415 #280]
Fanazavana frantsayMaxime des anciens ; on s' en servait pour signifier : ne faites pas du mal à celui qui vous fait du bien. [2.415 #280]

Ohabolana 12Be feo mananatra, ka ny alan-trano no mahazo aloha. [2.558 #892]
Be feo mananatra, ka ny ala-trano no mahazo aloha. [2.165 #1592]
Be feo mananatra, ka ny any ala trano no hendry aloha. [2.415 #5596, 2.653 #746]
Dikanteny frantsayHomme à grosse voix qui gronde : les gens du dehors deviennent sages avant ceux de la maison. [2.415 #5596]
Quelqu' un admonestant en criant (chez lui): ce sont ceux qui passent dehors qui entendent les premiers. [2.165 #1592]
Fanazavana frantsaySe disait des gens bourrus qui ne savent rien arranger en famille. [2.415 #5596]

Ohabolana 13Hianao no hazo dimbin' ny ala, vorom-panova hena. [2.415]
Hianao no hazo solon' ny ala, vorom-panova hena. [2.415]
Solon' ny maty, fanovan' ny velona, hazo dimbin' ny ala, vorom-panova hena. [2.974]
Dikanteny frantsay(Les enfants sont) les remplaçants du mort, les soutiens des vivants, le bois qui perpétue la forêt, la viande de canard après la viande de bœuf. [2.974]
Vous êtes l' arbre qui tient lieu de forêt, la volaille qui remplace la viande de boeuf. [2.415]
Fanazavana frantsayLes descendants remplacent les ancêtres ; on disait ce proverbe de ceux qui remplaçaient dignement un bon prédécesseur. [2.415 #970]

Ohabolana 14Hianareo no natao ala hikirizana sy vato hifaharana. [2.558 #1335]
Hianareo no natao ala hikirizana, vato hifaharana. [2.165 #98, 2.415 #814]
Natao ala ikirizana sy vato ifaharana hianareo, ka aza atao menatra manan-kavana lahy! [2.558 #2755]
Dikanteny frantsayOn a fait de vous comme une forêt dans laquelle on s' opiniâtre, et comme une pierre sur laquelle on se tient ferme. [2.165]
On vous a regardés comme une forêt où l' on s' opiniâtre et comme une pierre sur laquelle on se tient ferme. [2.415 #814]

Ohabolana 15Ho any an' ala ka no mivongika hazo bila. [2.558 #1354]

Ohabolana 16Ilay manafina ala fady, ka fosain' ny bodo sy adala. [2.558 #1407]

Ohabolana 17Izany Andriamasoandro, izany Andriambolana : mifoha maraina any an' ala, ka mitsidika andro any Arivo, ka mihilahila any Antongona. [2.415 #3109]
Izany Andriamasoandro, izany Andriambolana, mifoha maraina any an' ala, ka mitsidika andro any Iarivo, mihilahila any Antongona. [2.558]
Izany Andriamasoandro, izany Andriambolana : mifoha maraina any an-ala, ka mitsidik’ andro any Arivo, ka mihilahila any Antongona. [2.653 #1174]
Dikanteny frantsayCet Andriamasoandro, cet Andriambolana : il se lève de bonne heure dans la forêt, apparaît dans l'Imerina au milieu du jour, et puis penche vers la montagne Antongona. [2.415 #3109]
Fanazavana frantsayMarche du soleil. [2.415 #3109]

Ohabolana 18Lambo an’ ala vahatra an’ ala : izy fokony tsy famola-kongotra. [1.147 #L13]
Lambo añ-ala, vahatra añ-ala; izy mihavana tsy famolak' ongotra. [2.165]
Fanazavana malagasyNy lambo any an-ala, ny vahatra (vahatra hazo) any an-ala, mpihavana izy ka tsy hifamola-tongotra. [2.165]

Ohabolana 19Mamona vava ala. [2.415 #5449]
Dikanteny frantsayEmpêcher d' entrer dans la forêt. [2.415 #5449]
Fanazavana frantsayDétruire ou empêcher un bien jusque dans sa source. [2.415 #5449]

Ohabolana 20Mandan' ny fanjakana ny ala. [2.415 #434]
Dikanteny frantsayLes forêts sont des forteresses qui protègent le royaume. [2.415 #434]

Ohabolana 21Maro ny omby any an' ala fa ny an' ny Andriana ihany no marani-tsofina. [2.558 #2145]
Maro ny omby any an-ala, fa ny marani-tsofina ihany no an' ny andriana. [2.165 #1410]
Maro ny omby any an-ala, fa ny marani-tsofina no ombin’ Andriana. [2.415 #214, 2.653 #1640]
Dikanteny frantsayIl y a beaucoup de boeufs dans la forêt ; mais seuls ceux qui ont les oreilles taillées en pointe, sont les boeufs du souverain. [2.415]
Il y a beaucoup de bœufs dans la forêt, mais seuls ceux qui sont marqués aux oreilles appartiennent au souverain. [2.165]
Fanazavana frantsayIl y a donc des distinctions à faire. [2.165]
Se disait pour signifier l' excellence d' une chose. [2.415 #214]

Ohabolana 22Mba ataovy toy ny voankazo an' ala ny anatra omen’ ny olona ny tena, ka ny mangidy aloa ary ny mamy atelina. [2.415 #6512]
Voankazo an' ala, ka ny mamy atelina ary ny mangidy aloa. [2.415 #6533]
Voankazo an' ala, ka ny mangidy aloa, ny mamy atelina. [2.558 #4993]
Voankazo an' ala : ny mangidy aloa, ny mamy atelina. [2.653 #3706, 2.974 #335]
Voankazo añ' ala ka ty mame atele, ty mafaitse aria. [1.68]
Dikanteny frantsayFaites comme avec les fruits de la forêt : on avale les doux et on jette les amers. [1.68]
Faites des avis qu'on vous donne, comme des fruits qu' on trouve dans la forêt : on mange les bons et on laisse les mauvais. [2.415 #6512]
Gomme les fruits cueillis dans la forêt : ceux qui sont amers, on les rejette ; ceux qui sont doux, on les savoure. [2.974 #335]
Quand on trouve des fruits dans la forêt, on mange les bons et on laisse les mauvais. [2.415 #6533]
Fanazavana frantsayOn essaie les fruits, et c'est par le goût qu'on juge ; de même il faut écouter les avis et voir quels sont ceux qui sont bons ou mauvais. [2.415]
Se disait des avis reçus et des paroles entendues. [2.415 #6533]

Ohabolana 23Monina amoron' ala ka mahita ny mahitsy hokapaina. [1.1]
Raha monina amoron' ala, mahita ny mahitsy hokapaina. [2.558 #3624]
Fanazavana malagasyEnti-milaza fa ny fisian' ny tena amin' ny toerana iray dia ahalalana miohatra an' iza na iza izay rehetra mikasika an' io, na koa: izay zatra mifampikasokasoka amin' olona na zavatra maro no mahalala izay tokony hatao. [1.1]

Ohabolana 24Na ala mainty aza hianao, izahay kosa no ala tsy vaky lay! [2.558 #2641]

Ohabolana 25Ny ala fo mandroaka ny nenina. [2.165 #1109, 2.415 #6419, 2.558 #2844, 2.653 #2135]
Dikanteny frantsayFaire son possible, c' est chasser le regret. [2.415 #6419]
Quand on a fait tout son possible, on n' a pas de regrets à avoir. [2.165]
Fanazavana frantsayAnalogue au français : fais ce que dois, advienne que pourra. [2.415 #6419]
Fais ce que dois, advienne que pourra. [2.165]

Ohabolana 26Ny ala sy ny tazo, dia jeneraly roa ngezalahy miaro ahy tsy ho tafihin' ny Eoropeana. [2.415 #6314]
Dikanteny frantsayLa forêt et la fièvre, voilà deux puissants généraux qui me défendront contre les puissances de l' Europe. [2.415 #6314]
Fanazavana frantsayParoles de Radama I. [2.415 #6314]

Ohabolana 27Ny anay salakam-barika ka vita hatrany an' ala. [2.558 #2878, 2.653 #2159]

Ohabolana 28Ny hazo no vanon-ko lakana, ao ny ala naniriany. [2.415 #2774, 2.165]
Ny hazo no vanon-ko lakana: ny tany naniriany no tsara. [1.1]
Fanazavana malagasyNy zavatra no vanona dia ny any amin' ny fototra no tsara. [1.1]
Ny zavatra tsara dia avy amin' ny zavatra tsara ihany. [1.1]
Dikanteny frantsaySi avec un arbre, on peut faire une pirogue c' est grâce à la forêt où il a poussé. [2.165]
Si on peut faire une pirogue avec un arbre, c' est que l' arbre a poussé dans la forêt. [2.415 #2774]

Ohabolana 29Roa lahy miady an-ala: tsy misy andrian-kisahala. [2.558 #3760, 2.653 #2797]

Ohabolana 30Roa lahy miditra ala : izy tokiko, ary izaho tokiny. [2.974 #424, 2.653]
Roa lahy miditra ala : izy tokiko fa izaho tokiny. [2.558 #3761]
Roa lahy miditra ala: ka izy tokiko, ary izaho tokiny. [2.165]
Dikanteny frantsayDeux hommes pénétrant dans la jorêt : il est mon appui et je suis son appui. [2.974 #424]
Deux hommes pénétrant dans une forêt: c' est lui qui est mon assurance, et c' est moi qui suis la sienne. [2.165]

Ohabolana 31Sorohitra latsaka an' ala, ka adaladala fanidina. [2.558 #259, 2.653 #2937]

Ohabolana 32Toy ny tongo-bintsy an-ala, ka madio lavi-drano. [2.165 #108]
Tongo-bintsy an' ala, ka madio lavi-drano. [2.558]
Tongo-bintsy an-ala: madio lavi-drano. [2.653 #3134]
Dikanteny frantsayPareils aux pattes du martin-pêcheur de la forêt, qui sont propres quand même il est loin de l' au. [2.165 #108]

Ohabolana 33Tondro iray tsy mahazo hao, hazo tokana tsy mba ala. [2.415 #5232]
Tondro tokana tsy mahazo hao. [2.165 #238, 2.558 #4182, 2.653 #3124]
Tonjo raike tsy mahazo hao. [1.68]
Dikanteny frantsayUn doigt ne suffit pas pour saisir un poux, un seul arbre ne constitue pas une forêt. [2.415 #5232]
Un seul doigt n'attrape pas de poux. [1.68]
Un seul doigt ne peut attraper un pou. [2.165]
Fanazavana frantsayIl est nécessaire de s' unir et de s' entendre. Le roi Andrianampoinimerina appliquait ce proberbe à l' union du souverain et du peuple. [2.415 #5232]
L' union fait la force. [2.165]

Ohabolana 34Tsararaka manenon' ny akanga eny ambonin' ny ala miandrandra; tsiatsiaka manenon' ny vorona eny anatin' ny ala maizina. [2.415 #5148]
Dikanteny frantsayTsararaka, chant des pintades au-dessus de la forêt aux arbres droits ; tsiatsiaka, chant des oiseaux dans la forêt sombre. [2.415 #5148]
Fanazavana frantsayLe chant des pintades symbolise les regrets, celui des oiseaux symbolise les désirs. [2.415 #5148]

Ohabolana 35Tsy mety raha manantena rahalahy mahay mandrafitra, ka mitondra ny hazo meloka hatrany an-ala. [2.653 #3430]
Tsy mety raha manantena rahalahy mahay mandrafitra, ka mivongika hazo lena. [2.558 #4609]

Ohabolana 36Tsy ny kirihitr' ala hodiasan' ampanga no maty, fa ny ala be ho diasan' ny hazo mena. [2.558 #4773]

Fizahan-teny